نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه چیست؟ آموزش کامل حقوق مالکانه با فرمول، مثال و تحلیل مالی

نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه چیست؟ آموزش کامل حقوق مالکانه با فرمول، مثال و تحلیل مالی

5/5 - (5 امتیاز)

نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه چیست؟ آموزش کامل حقوق مالکانه با فرمول، مثال و تحلیل مالی

( محتوای مطالب ) حتما تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید زمان تقریبی مطالعه 7 دقیقه .

نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه چیست؟ آموزش کامل حقوق مالکانه با فرمول، مثال و تحلیل مالی

نسبت مالکانه (حقوق مالکانه) چیست؟ | بررسی کامل و کاربردی برای همه

در دنیای مالی و حسابداری، نسبت‌ها ابزاری حیاتی برای تحلیل وضعیت اقتصادی شرکت‌ها به‌شمار می‌روند. یکی از مهم‌ترین این نسبت‌ها، نسبت مالکانه یا حقوق مالکانه است؛ نسبتی که نشان می‌دهد یک شرکت تا چه اندازه از منابع مالی خود را از محل سرمایه‌گذاری مالکان تأمین کرده و تا چه حد به بدهی‌ها وابسته است.

نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه
نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه

درک صحیح از نسبت مالکانه نه تنها برای مدیران مالی و حسابداران اهمیت دارد، بلکه برای سرمایه‌گذاران، تحلیلگران، دانشجویان حسابداری و حتی صاحبان کسب‌وکارهای کوچک نیز ضروری است. چرا که این نسبت می‌تواند میزان ریسک مالی و پایداری ساختار سرمایه یک شرکت را به خوبی نشان دهد.

در این مقاله جامع، به بررسی دقیق مفهوم نسبت مالکانه، نحوه محاسبه، تحلیل آن، کاربردهای عملی و مثال‌های واقعی خواهیم پرداخت. همچنین تفاوت آن را با سایر نسبت‌های مالی مانند نسبت بدهی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بررسی خواهیم کرد.

نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه
نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه

نسبت مالکانه چیست؟

نسبت مالکانه (Owner’s Equity Ratio یا Equity Ratio) یکی از نسبت‌های مالی کلیدی است که میزان مالکیت صاحبان شرکت در دارایی‌ها را نشان می‌دهد. این نسبت در واقع بیان می‌کند که چه بخشی از دارایی‌های یک واحد تجاری، از طریق سرمایه‌گذاری مالکان تأمین شده است و نه از طریق وام یا بدهی.

یکی از مفاهیم مهم در حسابداری، نسبت مالکانه می باشد که می‌تواند نقش مهمی در ارزیابی وضعیت مالی یک شرکت ایفا کند. نسبت مالکانه نشان‌دهنده درصدی از دارایی‌های یک شرکت است که توسط مالکین آن تامین شده و به عبارت دیگر، درصدی از سرمایه‌گذاری‌های مالکانه در مقایسه با کل دارایی‌ها را بیان می‌کند. این نسبت برای حسابداران، مدیران مالی، و سرمایه‌گذاران به ویژه اهمیت دارد چرا که می‌تواند به درک بهتری از ساختار مالی و ریسک‌های مربوط به آن کمک کند.

به بیان ساده‌تر، هرچه نسبت مالکانه بالاتر باشد، نشان‌دهنده این است که شرکت کمتر به بدهی وابسته است و از نظر مالی، وضعیت باثبات‌تری دارد.

انواع نسبت های مالی

انواع نسبت‌ های مالی عبارت است از:

  1. نسبت های مالی نقدینگی
  2. نسبت های مالی اهرمی
  3. نسبت های مالی سودآوری
  4. نسبت های مالی کارایی (فعالیت)

نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه
نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه

فرمول نسبت مالکانه

فرمول محاسبه این نسبت به صورت زیر است:

محاسبه نسبت مالکانه و اینکه بدانید نسبت مالکانه چیست به شما این امکان را می‌دهد که به‌سادگی میزان مالکیت مالکان یک شرکت را نسبت به کل دارایی‌های آن بسنجید. این نسبت یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در تحلیل‌های مالی است که می‌تواند تصویر روشنی از سلامت مالی شرکت و میزان وابستگی آن به منابع مالی خارجی ارائه دهد.

فرمول محاسبه نسبت مالکانه به این شکل است:

نسبت مالکانه= حقوق مالکانه / کل دارایی‌ها     × 100

در این فرمول، حقوق مالکانه شامل سرمایه‌هایی است که مالکان شرکت به‌طور مستقیم وارد کرده‌اند؛ مانند سرمایه اولیه و سود انباشته. کل دارایی‌ها نیز نشان‌دهنده همه اموال و دارایی‌های شرکت است که شامل بدهی‌ها نیز می‌شود.

هرچه این نسبت بالاتر باشد، نشان‌دهنده این است که شرکت بیشتر به سرمایه‌های داخلی متکی است تا به بدهی‌ها. این می‌تواند برای وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران جذاب باشد؛ زیرا نشان‌دهنده استحکام مالی شرکت است. نسبت حقوق مالکانه ارتباط مستقیمی با نسبت مالکانه دارد. این نسبت به مالکان و مدیران کمک می‌کند میزان سرمایه‌گذاری مالکانه خود را با سایر منابع مالی مانند بدهی‌ها بررسی کنند و تصمیمات بهتری در زمینه مدیریت مالی بگیرند.


تعریف اجزای فرمول:

  • حقوق صاحبان سهام (Equity): شامل سرمایه اولیه، سود انباشته، اندوخته‌ها و سایر منابعی است که توسط مالکان تأمین شده است.

  • کل دارایی‌ها (Total Assets): مجموع دارایی‌های جاری و غیرجاری شرکت در صورت‌ وضعیت مالی (ترازنامه) است.


مثال ساده:

فرض کنید شرکتی دارای ۸۰۰ میلیون تومان دارایی و ۵۰۰ میلیون تومان حقوق صاحبان سهام باشد.

این یعنی ۶۲.۵٪ از دارایی‌های شرکت از محل سرمایه مالکان تأمین شده و مابقی (۳۷.۵٪) از طریق بدهی.

دانلود فایل اکسل نسبت‌های مالی

یک نمونه محاسبه نسبت‌های مالی در اکسل، در لینک زیر برای شما قرار داده شده است.

اهمیت نسبت مالکانه در تحلیل‌های مالی و تصمیم‌گیری مدیریتی

چرا نسبت مالکانه اهمیت دارد؟

نسبت مالکانه یکی از شاخص‌های مهم برای ارزیابی ساختار مالی شرکت است. این نسبت به سرمایه‌گذاران و تحلیلگران نشان می‌دهد که شرکت تا چه حد از منابع مالی داخلی (حقوق صاحبان سهام) استفاده کرده و تا چه حد به منابع مالی بیرونی (بدهی‌ها) وابسته است.


دلایل اهمیت نسبت مالکانه:

  1. سنجش ریسک مالی شرکت
    نسبت مالکانه پایین نشان می‌دهد که شرکت بیشتر دارایی‌های خود را از طریق بدهی تأمین کرده که این موضوع ریسک مالی شرکت را بالا می‌برد، به‌ویژه در شرایط رکود یا بحران اقتصادی.

  2. جلب اعتماد سرمایه‌گذاران
    نسبت مالکانه بالا معمولاً بیانگر پایداری و استقلال مالی شرکت است؛ عاملی که موجب افزایش اطمینان سرمایه‌گذاران، بانک‌ها و نهادهای اعتباری می‌شود.

  3. بررسی سلامت ترازنامه شرکت
    تحلیل نسبت مالکانه به همراه سایر نسبت‌ها مانند نسبت بدهی به دارایی، به ما کمک می‌کند بفهمیم که ساختار سرمایه شرکت چقدر متوازن است.

  4. ابزاری برای مقایسه بین شرکت‌ها
    نسبت مالکانه به تحلیلگران این امکان را می‌دهد که شرکت‌ها را از نظر ثبات مالی با یکدیگر مقایسه کنند؛ به‌ویژه در تحلیل‌های بین صنعتی یا بین‌المللی.


نسبت بهره مالکانه یا حقوق مالکانه

تفسیر عددی نسبت مالکانه چگونه انجام می‌شود؟

  • اگر نسبت مالکانه بالای ۷۰٪ باشد:
    یعنی بخش بزرگی از دارایی‌ها توسط صاحبان شرکت تأمین شده و شرکت به‌طور کلی دارای استقلال مالی بالاست.

  • اگر نسبت مالکانه بین ۳۰٪ تا ۷۰٪ باشد:
    ساختار سرمایه متعادل است و شرکت تا حدی از منابع بیرونی استفاده کرده ولی همچنان در محدوده قابل‌قبول قرار دارد.

  • اگر نسبت مالکانه کمتر از ۳۰٪ باشد:
    این حالت نشان‌دهنده‌ی وابستگی بالای شرکت به بدهی‌هاست و ممکن است هشداردهنده باشد، به‌ویژه اگر سودآوری شرکت پایین یا نوسانی باشد.


جدول نمونه برای تفسیر نسبت مالکانه:

نسبت مالکانه وضعیت مالی شرکت تفسیر عمومی
بالای ۷۰٪ بسیار سالم استقلال مالی بالا
۵۰٪ تا ۷۰٪ نسبتاً سالم ساختار سرمایه متعادل
۳۰٪ تا ۵۰٪ متوسط وابستگی نسبی به بدهی‌ها
کمتر از ۳۰٪ پرریسک وابستگی شدید به منابع خارجی