پرسش و پاسخ به سوالات

در مباحث حسابداری سؤالات بسیاری در زمینه‏های مختلف پیش می‏آید که در این بخش به برخی از آن‌ها پاسخ می‏دهیم:

پرسش و پاسخ به سوالات سطوح مزدی در سال ۱۳۹۸؟

در جلسه ۲۸۲ شورای عالی کار، حداقل دستمزد و همچنین سایر سطوح مزدی سال ۱۳۹۸ به شرح زیر تصویب گردید.

·         حداقل دستمزد روزانه کارگران ۵۰۵۶۲۷ ریال

·         حداقل دستمزد ماهیانه ۱۵۱۶۸۸۲۲ ریال

·          حق اولاد یک فرزند ۱۵۱۶۸۸۲ ریال

·         حق اولاد دو فرزند ۳۰۳۳۷۶۴ ری

·          پایه سنواتی ۷۰۰۰۰۰ ریال

·         حق مسکن ۱۰۰۰۰۰۰ ریال

·          بن کارگری ۱۹۰۰۰۰۰ ریال

·          سایر سطوح ۱۳%+87049

سال مالیاتی چیست؟

سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که شروع آن از اول فروردین‌ماه هرسال و آخر آن اسفندماه همان سال می‏باشد. سال مالیاتی اشخاص حقیقی اجباراً همان سال شمسی است؛ یعنی از اول فروردین تا پایان اسفندماه است. ولی در مورد اشخاص حقوقی سال مالی به‌موجب اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی‏کند. مثلاً سال مالی برخی اشخاص حقوقی منطبق با تاریخ میلادی است. یا اینکه در عمده مراکز آموزشی فعال در قالب شخص حقوقی سال مالی اول مهر تا پایان شهریور است. در این موارد درآمد سال مالی به‌جای سال مالیاتی مبنای تشخیص مالیات قرار خواهد گرفت؛ بنابراین بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، زمان تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات اشخاص حقوقی چهار ماه پس از پایان سال مالی و برای اشخاص حقیقی سه ماه پس از اتمام سال مالیاتی می‌باشد.

مؤدی مالیاتی کیست؟

اشخاص حقیقی و حقوقی هستند که در سازمان امور مالیاتی کشور جهت پرداخت مالیات تشکیل پرونده مالیاتی می‌دهند این افراد یا اشخاص حقوقی را مؤدی مالیاتی می‌نامند.

شخص حقیقی کیست: اشخاصی هستند که در اداره ثبت شرکت‌ها تشکیل پرونده مالیاتی نداده‌اند. آن‌ها تحت ضوابط صنفی به شکل انفرادی و یا شراکت مدنی فعالیت اقتصادی دارند. برای این اشخاص از طرف اصناف و یا تشکل حرفه‌ای موردنظر، پروانه کسب صادر می‌شود و آن‌ها مشغول فعالیت می‌شوند؛ مانند پزشکان، وکلا، کسبه‌ها و …

تعریف شخص حقوقی: در اداره ثبت شرکت‌ها برخی اشخاص با شماره معینی به نام شناسه ملی به ثبت رسیده‌اند این اشخاص، اشخاص حقوقی هستند؛ مانند انواع شرکت‌ها.

 

اسناد و مدارک مثبته موردنیاز برای تهیه اظهارنامه چیست؟

پیش از تکمیل اظهارنامه اقدام خیلی مهمی که باید صورت گیرد این است که به جمع‌آوری مستندات که باید در اظهارنامه باشد، بپردازیم. اسناد و مدارک مثبته در نظام مالیات بر ارزش‌افزوده به شرح زیر است:

·         دفاتر قانونی

·         نوارهای صندوق

·          نسخ اظهارنامه‌های تائید شده

·         اسناد گمرکی و حمل‌ونقل بیمه

·          سایر مستندات معاملات و عملیات

·          برگه‌های اعلامیه بدهکاری و بستانکاری

·          رسیدهای بانکی پرداخت مالیات و عوارض

·          گواهی ثبت‌نام در نظام مالیات بر ارزش‌افزوده

·          کلیه صورت‌حساب‌های مربوط به خریدوفروش کالا و خدمات

اظهارنامه مالیات بر ارزش‌افزوده چیست؟

درواقع مالیات مصرف‌کننده کالا می‌باشد که فروشنده یا تولیدکننده کالا این مبلغ را به نیابت سازمان امور مالیاتی از مصرف‌کننده دریافت می‌کند و به‌حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌نماید. نحوه محاسبه و مالیات بر ارزش‌افزوده به‌صورت درصدی ثابت می‌باشد که در ابتدای هرسال توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می‌شود. این مبلغ به دو بخش مالیات و عوارض تقسیم می‌شود که در زمان پرداخت توسط فروشنده باید به تفکیک به دو حساب مختلف واریز گردد.

مهلت ارسال گزارش ارزش‌افزوده تا چه زمانی است؟

بر اساس قانون مالیات‌های مستقیم، مؤدیان نظام مالیات بر ارزش‌افزوده حداکثر تا ۱۵ روز پس از پایان هر فصل مهلت دارند اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نمایند.

نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده و نحوه محاسبه آن به چگونه است؟

نرخ این مالیات به‌صورت درصدی از مبلغ خالص صورتحساب فروش کالا یا خدمات تعیین می‌گردد. نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده سالانه توسط دولت مشخص می‌شود. نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده در سال ۱۳۹8، ۹% تعیین شد. کلیه اشخاص حقوقی باید طبق قانون محاسبه مالیات بر ارزش‌افزوده خود را در بازه‌های زمانی ۳ ماهه، انجام دهند؛ یعنی مالیات بر ارزش‌افزوده خود را از مالیات بر ارزش‌افزوده دریافتی کسر نمایند. سپس مانده آن را، حداکثر تا ۱۵ روز پس از پایان هر سه ماهه، به‌حساب خزانه دولت واریز نمایند.

روش پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده چگونه است؟

هم‌اکنون پرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده به شکل خود اظهاری است. مؤدیان در پایان هر سه ماه از طریق سامانه یکپارچه مالیات بر ارزش‌افزوده با آدرس www.evat.ir  باید اظهارنامه خود را ثبت کنند. در صفحه این سامانه باید بر روی گزینه تسلیم اظهارنامه عادی کلیک نموده و بقیه مراحل پرداخت را انجام دهند.

مشمولین ارسال فهرست معاملات چه کسانی هستند؟

بر اساس ماده (۹) آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) ماده (۱۶۹) قانون مالیات‏های مستقیم مشمولین ارسال صورت معاملات فصلی به شرح زیر هستند:

•         تمامی اشخاص حقوقی

•         صاحبان مشاغلی که حسب نوع و یا حجم فعالیت جزو گروه اول آیین‌نامه اجرایی ماده‌قانون هستند.

•         صاحبان مشاغل که شامل اجرای قانون مالیات بر ارزش‌افزوده هستند.

•          کسانی که مکلف به ارسال فهرست معاملات در موعد مقرر برابر آیین‌نامه صادره خواهند بود.

مهلت ارسال صورت معاملات فصلی تا چه زمانی است؟

مهلت مقرر طبق آیین‌نامه صادره (موضوع تبصره ۳ ماده ۱۶۹ اصلاحی قانون م.م)، ۴۵ روز پس از پایان هر فصل است.
بنابراین مهلت مقرر برای ارسال فهرست معاملات فصل بهار سال ۹8 تا تاریخ ۱۵ مرداد سال ۹۸ می‌باشد.

تکالیف مالیاتی که باید از ابتدای هرسال (فروردین‌ماه) تا پایان تیرماه انجام دهیم، به چه صورت است؟

·         ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد حقیقی تا پایان خردادماه

·         ارائه و تسلیم اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی که به پایان اسفند ۹۷ منتهی می‌گردد.

·         تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارزش‌افزوده دوره زمستان هرسال (سال قبل) تا پایان فروردین

·         ارسال فهرست معاملات فصل زمستان سال قبل تا ۱۵ اردیبهشت سال جدید

·         تسلیم فهرست حقوق اسفند سال پیش تا پایان فروردین

چه مواردی جزو مأخذ محاسبه مالیات نیست؟

بر اساس تبصره ۲ از ماده ۵ لایحه موارد زیر جز مأخذ محاسبه مالیات نیست.

·         انواع تخفیفات اعطائی

·         مالیات موضوع این قانون که از قبل به‌وسیله عرضه‌کننده کالا یا ارائه‌دهنده خدمت ‏پرداخت شده باشد.

·         سایر مالیات‌های غیرمستقیم و همچنین عوارضی که بر اساس قوانین ذکر شده هنگام عرضه کالا ‏یا ارائه خدمت به آن تعلق گرفته است.

·         وجوهی که به‌موجب سایر قوانین وصول می‌گردد و به‌حساب درآمد عمومی یا به‌حساب درآمد شهرداری‌ها واریز می‌شود.

·          کمک‌هایی که توسط شهرداری‌ها و دهیاری‌ها به سازمان‌های غیرانتفاعی وابسته به خود پرداخت می‌گردد. این میزان طبق قوانین ‏و مقررات موضوعه، مشروط به آن‌که مالیات متعلقه به‌عنوان بخشی از آن احتساب نشده ‏باشد، می‌باشد.

·         یارانه پرداختی دولت که جهت جبران تمام یا قسمتی از قیمت کالاها و خدمات مشمول قیمت‌گذاری است نیز، مشروط به آن‌که مالیات فروش به‌عنوان بخشی از آن محاسبه نشده باشد.

مراحل صدور مفاصا حساب موضوع ماده ۲۳۵ قانون مالیات‏های مستقیم به چه صورت است؟

·         صدور مفاصا حساب مالیاتی با درخواست کتبی مؤدی

·         دستورات رئیس امور مالیاتی یا رئیس گروه مالیاتی در زمینه ارجاع و اقدام و ثبت به واحد مالیاتی

·         تهیه خلاصه وضعیت و بررسی پرونده به‌وسیله کاردان یا کارشناس مالیاتی

·     بررسی و تائید خلاصه وضعیت به‌وسیله کارشناس ارشد و رئیس گروه مالیاتی
 ثبت خلاصه وضعیت در واحد مالیاتی مرتبط

·         ارائه میزان بدهی قطعی به مؤدی

·         پرداخت بدهی مالیاتی به‌وسیله مؤدی پس از قطعی شدن

·         صدور گواهی عدم بدهی مربوط به مالیات قطعی شده تا عملکرد تسویه شده در فرم مخصوص و سپس امضا توسط رئیس گروه مالیاتی و کارشناس ارشد و تحویل به مؤدی

انواع مالیات به چه صورت است؟

·         مالیات ابرازی: مالیاتی که مؤدی مالیاتی با در نظر داشتن اظهارنامه تسلیمی، آن را ابراز می‌نماید. این مالیات بایستی پرداخت و یا ترتیب پرداخت آن داده شود. در غیر این حالت قابل وصول از طریق اجرائیات خواهد بود.

·         مالیات تشخیصی:  مالیاتی است که مبلغ آن بعد از ارسال اظهارنامه عملکرد و رسیدگی مأموران مالیاتی نسبت به صدور برگ تشخیص مالیات با تعیین میزان مالیات یا معاف از پرداخت مالیات اقدام می‌گردد. به این نوع مالیات، مالیات تشخیصی گفته می‌شود.

·          مالیات قطعی: اگر مؤدی مالیاتی به مالیات تشخیص خود اعتراض نکنند. یا اینکه با مسئول مربوطه در تعیین درآمد و میزان مالیات توافق نماید. یا سایر مراحل قانونی همچون مراجع حل اختلاف را سپری کند، مالیات تشخیصی به‌عنوان مالیات قطعی شناخته می‌شود.

برگ تشخیص مالیات چیست؟

برگ تشخیص مالیات سندی است که اداره امور مالیاتی صادر می‌کند. در این برگ تشخیص نوع و میزان مالیات مشخص می‏شود.

·         مؤدیان باید بدانند مهلت اعتراض مؤدی مالیاتی به برگ تشخیص مالیات ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ می‌باشد. (یا اینکه مهلت قانونی اعتراض مالیات‌دهنده به تشخیص اداره امور مالیاتی ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ می‌باشد.) درواقع این ۳۰ روز مقرر جهت اعتراض به برگ تشخیص مالیات، بدون احتساب روز ابلاغ و روز مراجعه (ثبت اعتراض) می‌باشد.

·          اعتراض به برگ تشخیص مالیات چنانچه برابر ماده ۲۳۸ رفع اختلاف نشود، در هیئت حل اختلاف مالیاتی مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.

وظیفه اشخاص حقوقی تا زمانی که دارای شماره اقتصادی نیستند چیست؟

اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل مشمول ثبت‌نام در نظام مالیاتی وظیفه دارند، در مدتی که برایشان شماره اقتصادی جدید صادر نشده است، از شماره ملی، شناسه ملی، شناسه مشارکت مدنی و یا شماره اختصاصی اشخاص خارجی جهت ارسال فهرست معاملات و صدور صورتحساب استفاده کنند.

همچنین اشخاص حقوقی که قبلاً در نظام مالیاتی ثبت‌نام نموده و شماره اقتصادی دوازده رقمی خود را دریافت کرده‌اند تا زمان دریافت شماره اقتصادی جدید می‌توانند از شماره اقتصادی قدیم، در معاملات خود استفاده نمایند.

تفاوت مالیات تکلیفی و مالیات عملکرد چیست؟

مالیات تکلیفی: همان‌طور که از نامش پیداست قسمتی از مالیات بر درآمد اشخاص است. تکلیف کسر و پرداخت این نوع از مالیات بر اساس احکام قانونی مربوطه در برخی منابع مالیات بر درآمد به عهده پرداخت‌کنندگان وجوه می‌باشد.

مالیات عملکرد: معنای مالیات عملکرد نیز از ظاهر آن پیداست که به چه نوع مالیاتی گفته می‌شود. بعدازآنکه صورتحساب سود و زیان شرکت تنظیم شود. این مالیات باید معادل ۲۵% رقم سود خالص شرکت به‌عنوان مالیات عملکرد محاسبه و ثبت شود.

مؤدیان عزیز توجه کنید در مالیات تکلیفی اگر شما دریافت‌کننده خدمات باشید وظیفه‌دارید در قرارداد با اشخاص ثالث، از شخص کسب کننده درآمد، مالیات را کسر نموده و به اداره دارایی واریز نمایید. چنانچه شما ارائه‌کننده خدمات (پیمانکار) هستید، کارفرما مکلف است از شما مالیات را کسر و به اداره دارایی پرداخت نماید؛ اما در مالیات عملکرد شرکت شما همیشه خود پرداخت کننده مالیات می‌باشد.

جایزه مالیاتی چیست؟

بر اساس ماده ۱۸۹ قانون مالیات‌های مستقیم چنانچه مؤدی مالیاتی سه سال پی‌درپی ترازنامه و حساب سود و زیان، همچنین دفاتر و مدارکش توسط اداره امور مالیاتی پذیرفته شود و مالیات متعلقه هرسالش را در سال ارائه اظهارنامه بدون مراجعه به هیئت حل اختلاف پرداخت کرده باشد مشمول جایزه مالیاتی می‏گردد. این جایزه برابر ۵% اصل مالیات سه سال می‌باشد که به‌عنوان جایزه خوش‌حسابی درنظرگرفته می‌شود و جایزه معاف از مالیات می‏باشد.

استعلام خوش حسابی مالیاتی از چه طریقی است ؟

استعلام خوش حسابی مالیاتی برای واردکنندگان کالا، از طریق الکترونیکی و تنها از طریق سامانه رسام صورت می گیرد. سامانه رسام پل ارتباطی بین سازمان امور مالیاتی و اداره گمرک است. مودیان برای استعلام خوش حسابی مالیاتی ، بایستی به سامانه رسام مراجعه کنند و از طریق لینک مشاهده وضعیت مالیات، خوش حساب بودن مودی مشخص شده است. مودیان بخاطر داشته باشند برای استفاده از سامانه رسام، ابتدا باید در پایگاه اینترنتی خدمات الکترونیک مودیان مالیاتی سازمان امور کشور ثبت نام خود را کامل نموده باشند.

آیا جایزه خوش حسابی به مالیات های تکلیفی تعلق می گیرد؟

خیر. جایزه خوش حسابی به مالیات هایی که برحسب وظایف قانونی مودی است، تعلق نمی گیرد.

آیا شرکتی می تواند همزمان از جایزه سه سال خوش حسابی و ۱% پیش پرداخت مالیات بهره مند شود ؟

اعطای همزمان جایزه خوش حسابی و تخفیف یک درصد پیش پرداخت برای مودیان طبق ماده ۱۹۰ مالیات های مستقیم فراهم شده است. مودیان می توانند از این تسهیلات استفاده کنند و هزینه های خود را کاهش دهند.

چطوری نامه خوش حسابی مالیاتی بگیرم؟

نامه خوش حسابی مالیاتی بصورت دستی و غیر سیستمی صادر نمی شود. برای گرفتن این نامه شرایط مودی خوش حساب را داشته باشید و سپس از طریق الکترونیکی برای گرفتن نامه اقدام کنید .البته برای گرفتن نامه خوش حسابی بایستی در سه سال اخیر مالیات خود را بدون مراجعه به هیات اختلاف پرداخت کرده باشید.

چطوری گواهی خوش حسابی مالیاتی بگیرم؟

در حال حاضر گواهی خوش حسابی از اداره مالیات ارائه نمی شود. تنها نامه خوش حسابی بصورت الکترونیکی به مودیان داده می شود.

آیا به حساب های بانکی تاجران نیز مالیات تعلق می گیرد؟

خیر. کنترل حساب های بانکی به منظور وضوح فعالیت اقتصادی و بررسی تراکنش مالی است و مالیات مستقیم به حساب های بانکی تعلق نمی گیرد. 

مهلت زمان ارسال معاملات فصلی برای هر فصل

مهلت قانونی ارسال معاملات فصلی برای هر فصل، یک ماه و نیم پس از پایان آن فصل است. به عبارت دیگر، هر شخص (اعم از حقیقی و یا حقوقی) مکلف است نهایتا یک ماه و نیم (45 روز) پس از پایان هر فصل، گزارشات فصلی معاملات خود را به سازمان مالیاتی ارسال کند

بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی، مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان 1401 (دوره دوم) تا پایان آبان ماه 1401 تمدید شد

 

مهلت ارسال معاملات فصلی پاییز 1401

مهلت ارسال معاملات فصلی برای فصل پاییز ، پایان روز 15 بهمن ماه همان سال است. به این ترتیب، آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی پاییز 1401، به دلیل تعطیلی رسمی روز شنبه 15 بهمن، به روز یکشنبه 16 بهمن سال 1401 موکول خواهد شد

مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان 1401

همچنین مودیان برای ارسال لیست گزارشات خرید و فروش خود برای زمستان هر سال، تا پایان 15 اردیبهشت سال بعد فرصت دارند. در حال حاضر آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان 1401، به دلیل تعطیل رسمی روز جمعه 15 اردیبهشت، به روز شنبه 16 اردیبهشت 1402 موکول خواهد شد.